Rodzice dzieci 6-letnich i 7-letnich nieustanie pytają, dlaczego ich dziecko nie chce uczyć się czytać i dlaczego dziecko nie słyszy, co czyta. Liczba takich pytań zwiększyła się od czasu, gdy z powodu pandemii, rodzice spędzają z dziećmi więcej czasu. Rodzice sami muszą uczyć dziecko czytania i zrozumieli, jak trudne jest to zadanie. Dodatkowym problemem jest jednak niechęć dziecka. Spróbujmy zatem odpowiedzieć na pytanie, dlaczego dziecko nie chce uczyć się czytać. Poznajmy 15 przyczyn, które podzielić można na przyczyny związane z dzieckiem, metodą nauki czytania oraz rodzicem.
Tutaj otrzymasz kompleksową pomoc w zakresie nauki czytania
Jestem specjalistą w zakresie nauki czytania, a także w zakresie rozwoju i edukacji dziecka. Przeprowadziłam unikalne na skalę światową, 10-letnie badania naukowe na temat nauki czytania (zwieńczone doktoratem). Opracowałam metodę nauki czytania najlepszą dla każdego dziecka w wieku od urodzenia do wieku wczesnoszkolnego. Efektywność metody Cudowne Dziecko przekroczyła 90%. Swoją wiedzą i doświadczeniem dzielę się z rodzicami podczas szkoleń online na żywo. Dodatkowo opracowuję materiały edukacyjne dla dzieci: zestawy do nauki czytania, książeczki, programy komputerowe i aplikacje. Pełną ofertę znajdziesz w naszym sklepie online. Serdecznie zapraszam.
I. Problemy z nauką czytania leżące po stronie dziecka
1. Nauka czytania jest trudna
Manfred Spitzner zauważył, że “mózg ma się do czytania jak traktor do wyścigu formuły 1, gdy na przygotowanie go do startu dostaniemy dwie godziny” .
Mózg człowieka nie jest biologicznie przygotowany do nauki czytania. W chwili narodzin nie dysponujemy ośrodkiem w mózgu, który byłby odpowiedzialny za naukę czytania. Dlatego musimy przystosować inne neurony do tego ogromnie trudnego zajęcia, aby przełożyć obraz graficzny na symbolikę, napisane litery na wypowiedziane głoski, a wyrazy na znaczenia.
2. Nauka czytania powinna zostać rozpoczęta jak najwcześniej
Nauka czytania wymaga sprawności mózgu na jeszcze wyższym poziomie niż nauka mowy. Czytanie wymaga jeszcze lepszych, sprawniejszych połączeń nerwowych między różnymi obszarami mózgu. Dlatego na kształcenie tej umiejętności powinniśmy przeznaczyć pierwsze sześć lat życia, kiedy mózg jest najbardziej plastyczny.
3. Mózg dziecka można przygotować do wysiłku intelektualnego
Trudności z nauką czytania mają dzieci, których wcześniejszy rozwój motoryczny przebiegał nieprawidłowo. Istnieje bardzo wysoka korelacja między ominięciem pełzania lub nieprawidłowym pełzaniem, a późniejszymi kłopotami w nauce szkolnej.
Abyśmy mogli powiedzieć, że rozwój we wczesnym dzieciństwie przebiegał prawidłowo, to dziecko powinno pełzać dynamicznie i naprzemiennie, poprawnym wzorcem na dystansie 50 metrów dziennie. Powinno było także raczkować prawidłowym wzorcem naprzemiennym i dynamicznie na dystansie 400 metrów dziennie.
Pełzanie i raczkowanie odpowiadają za rozwój 3 poziomów funkcjonalnych mózgu, których jest wszystkich siedem. Rozwój zaniedbanych struktur można poprawić, ale najłatwiej to zrobić, kiedy mózg jest najbardziej plastyczny, a więc do wieku 7 lat. Jeśli chcesz wiedzieć jak, to spotkajmy się na szkoleniu “Ruch kluczem do inteligencji“.
4. Problemom z koncentracją można zapobiec
Nauka czytania wymaga długiego skupienia uwagi. Za problemy z koncentracją często odpowiadają niewygaśnięte odruchy z pierwszego roku życia. Te obszary rozwoju też możesz usprawnić. Omawiamy to również na szkoleniu “Ruch kluczem do inteligencji“.
Problemy z koncentracją nasilają się, jeśli dziecko korzysta z ekranów, ogląda telewizję, gra na komputerze lub telefonie.
II. Problemy z nauką czytania związane z przyjętą metodą
5. Dlaczego dziecko nie rozumie, co czyta?
Metody nauki czytania dzielimy na lingwistyczne i psychologiczne.
W metodach lingwistycznych dziecko buduje właściwą formę dźwiękową na podstawie zapisu graficznego. Skupia się na nauce liter i sylab oraz ich łączeniu. Do ćwiczeń podchodzi się mechanicznie. Zrozumienie znaczenia przychodzi po wielu latach nauki. Bywa że dziecko uczy się trzy lata i nadal nie rozumie, co czyta.
W metodach psychologicznych kładzie się nacisk na zrozumienie tekstu. Psychologowie nie godzą się na oddzielanie techniki czytania od zrozumienia nawet w początkowym etapie edukacji.
Moim zdaniem dzieci XXI wieku chce osiągnąć sukces natychmiast. Nie jest w stanie wykonywać ćwiczeń codziennie przez minimum 15 minut dziennie, aby po latach nauki zacząć rozumieć znaczenie tekstu.
W opracowanej przeze mnie metodzie Cudowne Dziecko dziecko otrzymuje swoją pierwszą książkę już po tygodniu nauki. Za sukcesem dziecka kryje się jednak pomysł metodyczny. Jedynym sposobem poznania tej metody jest udział w szkoleniu dla rodziców “Nauka czytania“, stacjonarnym lub online, grupowym lub indywidualnym.
6. Dlaczego dziecko nie słucha tłumaczenia rodzica?
Dziecko uczy się przez obserwację. Jest to naturalny sposób nauki. Tymczasem w nauce czytania rodzic tłumaczy dziecku. Rodzicowi trudno jest zrozumieć, jak trudne i nudne jest tłumaczenie.
Zanim każda mama zacznie tłumaczyć coś dziecku, powinna przypomnieć sobie, jak reaguje mąż, kiedy w kłótni próbujemy mu cos wytłumaczyć. Im dłuższa przemowa, tym krótsza koncentracja. A dziecko potrafi się skupić jeszcze krócej.
Dlatego w metodzie Cudowne Dziecko zupełnie rezygnujemy z tłumaczenia. Zamiast tego dziecko ogląda dużą ilość wyrazów i zdań. Specjalnie opracowane prezentacje pomagają dziecku samodzielnie dojść do wniosku, która litera oznacza jaki dźwięk i jak się je składa.
W metodzie Cudowne Dziecko skupiamy też uwagę na samodzielnym czytaniu nowych książek. Dziecko czyta specjalnie opracowane książki i czuje, że czytanie jest łatwe i przyjemne.
7. Dlaczego dziecko zna litery, a nie czyta?
Nawet jeśli dziecko zna wszystkie litery, to złożenie ich wymaga umiejętności analizy i syntezy dźwiękowej, która jest charakterystyczna dla dziecka 7-letniego. Jeśli dziecko nie ma tej umiejętności, to kiedy przeliterujemy wyraz KOT, to dziecko nie będzie wiedziało, o jaki wyraz nam chodzi.
Już jako doktor pedagogiki pracowałam przez kilka lat w polskiej szkole w Danii, która funkcjonuje dzięki ambasadzie. Co roku dostawałam pierwsze klasy. W pierwszym roku były to dzieci 7-letnie, w drugim 7- i 6-letnie, a w trzecim 6-letnie. Było to związane z reformą edukacji. Chcąc sprawdzić, czy dziecko nadaje się do nauki szkolnej, przegłoskowałam wyraz KOT. Powiedziałam k – o – t. 6-letnia dziewczynka zesztywniała, rozejrzała się po sali i z przerażeniem zapytała: “Dziadek”?
Takie dziecko nie powinno uczyć się liter, gdyż taka nauka na nic mu się nie przyda. Ale to nie koniec problemów.
8. Czy za kłopoty dziecka z nauką czytania można winić osobę, która dziecko uczy?
Polski dydaktyk dr hab. Bronisław Rocławski za dysleksję i problemy w nauce czytania obwinia nauczycieli. Uważa, że brakuje im podstawowej wiedzy lingwistycznej. Czytania uczy w domu również rodzic. Czy posiada on wiedzę lingwistyczną?
W wyrazie BABCIA widzimy 6 liter, ale jest tylko 5 głosek. Pierwszą literę czytamy jako głoskę B, ale trzecią literę czyta się jak głoskę P. Litera B ubezdźwięcznia się do głoski P. Czyli jedna litera może być czytania na dwa różne sposoby. Raz jako “b”, a później jak “p”, a do tego “b” i “p” są do siebie bliźniaczo podobne. I jak tu nie zwariować?
9. Dlaczego przedszkolna nauka czytania nie przynosi spodziewanych efektów?
Przed dwudziestu laty naukę szkolną rozpoczynali uczniowie siedmioletni. Czytania uczono dopiero w klasie pierwszej. Później – przez kilkanaście lat – naukę czytania rozpoczynano w przedszkolu. Efekty były jednak gorsze. Dlatego w roku 2008 (w podstawie programowej wychowania przedszkolnego) zabroniono nauki czytania w przedszkolach.
Ustalono, że stosowanie metod szkolnych w przedszkolu nie przynosi spodziewanych efektów. Przedszkolna nauka czytania utrudnia, a nie ułatwia. Problemem jest metoda niedostosowana do wieku i rozwoju dziecka. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule podlinkowanym na dole: “Najważniejsze metody nauki czytania – jak zmieniają mózg dziecka?”.
III. Problemy z nauką czytania związane z rodzicem
10. Czy jeśli czytałam dziecku codziennie, to czy ono będzie chętnie czytać?
Choć akcja społeczna “Cała Polska czyta dzieciom” znana jest już od wielu lat, to nie ułatwia ona nauki czytania. Czytanie dziecku codziennie może wzbogacać słownictwo dziecka. Jest na pewno lepszym sposobem na spędzanie czasu z dzieckiem niż telewizor. Może rozwijać wyobraźnię dziecka. Niestety nie ma jednak żadnego związku z późniejszymi sukcesami w nauce czytania.
Dzieci, którym rodzice czytają we wczesnym dzieciństwie, chcą, aby rodzice czytali im, kiedy są w szkole. Czytanie jest znacznie trudniejszą pracą dla mózgu niż słuchanie. Dziecko przyzwyczajone do słuchania, nie będzie chciało czytać.
Aby to lepiej zobrazować, weźmy inny przykład. Kiedy dziecko jest małe, rodzic sprząta jego pokój, sądząc, że uczy dziecko porządku. Kiedy dziecko kończy 6 lat, rodzic chce, aby dziecko samo sprzątało swój pokój. Niestety ono nie chce. Przyzwyczaiło się, że to rodzic sprząta. Nie zostało nauczone sprzątania.
11. Proszę, aby dziecko czytało codziennie przez 15 minut, a ono pyta, co dostanie w zamian
Rodzice zastanawiają się, jakie techniki wychowawcze są najskuteczniejsze. Czy nagradzać dziecko, czy karać, a może mieszać? Jedną ze znanych technik wychowawczych jest nagradzanie dziecka, przy czym nagrody powinny być małe, a nawet bardzo małe. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jest to technika manipulacji.
Moim zdaniem, nie powinniśmy wykorzystywać w wychowaniu dziecka technik manipulacji. Powinniśmy je wskazywać i piętnować, aby dziecko umiało je zauważyć, kiedy stosują je inni. Niestety wielu rodziców jest nieświadomych tego problemu.
Oferujemy dziecku nagrody niemal od urodzenia: za zrobienie siusiu do nocnika, za zjedzenie posiłku, później za zrobienie porządku w pokoju i tym podobne. Nie dziwmy się zatem, kiedy oczekuje nagrody za naukę, na której nam zależy, a jemu nie.
12. Proszę, aby dziecko czytało, a ono jest nieposłuszne i odmawia
Jeśli dziecko uprze się, że nie wykona jakiegoś polecenia, to jesteśmy bezsilni. Nie mamy żadnych środków, aby nakłonić je do wykonania polecenia. Wyobraźmy sobie, że przedszkolak nie chce rano się ubrać. Jeśli się uprze, to nie pomoże nawet krzyk, potrząsanie, a nawet bicie. Znam rodziców, którzy ubierali dziecko “na śpiocha”, czyli jeszcze wtedy, kiedy rano spało. Ono budziło się i rozbierało.
Nie ma technik, które będą zawsze działały. Każda technika, która dziś zadziała, nie zadziała za tydzień. Jeśli rodzic używa techniki przymusu, to musi zwiększać ich siłę np. krzyczeć głośniej. Jeśli rodzic stosuje techniki manipulacji, to im dłużej i częściej je stosujemy, tym słabiej działają. Tak samo dzieje się w reklamach i marketingu. Dlatego spece od reklamy wymyślają ciągle nowe techniki manipulacji.
Podczas szkolenia dla rodziców “Rozwój emocjonalny” pokazuję rodzicom, jak wychowywać dziecko w taki sposób, aby takie problematyczne sytuacje w ogóle się nie pojawiały.
IV. Inne problemy z nauką czytania
13. Ilustracje w książkach odwracają uwagę dziecka i utrudniają czytanie
Ilustracje w książkach odciągają uwagę dziecka od tekstu, rozpraszają, a dodatkowo zdradzają treść. Dziecko sczytuje z niej znaczenie i nie jest zainteresowane czytaniem.
Ilustracje na kartach do nauki czytania odciągają uwagę dziecka od wyrazu i przyzwyczajają do łatwiejszej drogi na skróty.
Ilustracje w książkach również odciągają uwagę dziecka od tekstu. Rodzic czyta, a dziecko patrzy na obrazek. Przyzwyczaja się do tego, że nic nie robi.
Ilustracje w elementarzu odwracają uwagę dziecka od tekstu. Bardzo trudno skupić się na literach, kiedy obok widnieje krzykliwa ilustracja. To tak, jakby kazać dziecku zjeść brokuły, podczas kiedy na stole stoi tort.
14. Sposób spędzania wolnego czasu może utrudniać naukę czytania
Sposób spędzania wolnego czasu może osłabiać skupienie uwagi i koncentrację. Dzieci, które oglądają telewizję oraz grają w gry na telefonie, tablecie lub komputerze, będą gorzej skupiały uwagę niż ich rówieśnicy, którzy nie mają kontaktu z ekranami.
Filmy i gry powodują, że dziecko skupia uwagę na bardzo krótko i potrzebuje, nieustannie dodatkowych bodźców. Nauka czytania będzie dla takiego dziecka jeszcze trudniejsza.
Wolny czas dziecko powinno spędzać w ruchu, na świeżym powietrzu. Jeśli w tym czasie zadbamy o odpowiednie rodzaje ruchów, o odpowiednie aktywności dla mózgu, to uda nam się usprawnić mózg na tyle, że nauka czytania stanie się łatwa i przyjemna. Aktywności te poznasz na szkoleniu “Ruch kluczem do inteligencji“.
15. Dieta ma wpływ na rozwój intelektualny
Mówi się, że jesteśmy tym, co jemy. Dieta może usprawniać rozwój neurologiczny i ułatwiać aktywności intelektualne, ale może też utrudniać. Dieta bogata w cukier utrudni siedzenie w bezruchu i skupienie uwagi. Są też inne produkty, które zaburzają rozwój intelektualny, a inne, które ułatwiają. Nie wiedząc o tym, możesz przez przypadek podawać dziecku produkty, które powodują otępienie lub rozdrażnienie. Szczegóły poznasz podczas szkolenia “Dieta i terapie naturalne“.
Co zrobić, jeśli dziecko ma problemy z czytaniem i nie chce uczyć się czytać?
Jeśli zauważyłeś, że szkolna lub przedszkolna nauka czytania jest dla dziecka trudna, to
- Zmień metodę i zacznij uczyć metodą Cudowne Dziecko. Spotkajmy się na szkoleniu dla rodziców “Nauka czytania“, stacjonarnym lub online, grupowym lub indywidualnym. To jedyny sposób, aby poznać metodę Cudowne Dziecko.
- Skorzystaj z aplikacji do nauki czytania “Cudowne czytanie 1“, która zawiera 2 tysiące lekcji oraz 20 książeczek do samodzielnego czytania. Działa ona na każdym komputerze, tablecie i komórce.
- Uzupełnij zaniedbane obszary rozwoju mózgu dziecka przez odpowiednie ćwiczenia i aktywności, które poznasz na szkoleniu “Ruch kluczem do inteligencji“.
- Zrezygnuj z technik wychowawczych, metod przemocowych i technik manipulacji, aby podporządkować sobie dziecko. Na szkoleniu “Rozwój emocjonalny” dowiesz się, jak wychowywać dziecko w taki sposób, aby takie problematyczne sytuacje w ogóle się nie pojawiały.
- Dokonaj modyfikacji w diecie dziecka, aby nie było ociężałe umysłowo, ale bystre i błyskotliwe. Szczegóły poznasz na szkoleniu “Dieta i terapie naturalne“.
Wykup Pakiet szkoleń i skorzystaj z rabatu. Ceny szkoleń i pakietów najłatwiej porównać w Sklepie.
Polecane szkolenie
Polecane produkty
Program komputerowy "Cudowne czytanie"
Polecane Artykuły
Jak wspierać rozwój dziecka w wieku 3-6 lat
Jak wspierać rozwój dziecka w wieku 7-10 lat
NAJWAŻNIEJSZE METODY NAUKI CZYTANIA – JAK ZMIENIAJĄ MÓZG DZIECKA?