Wobec bogactwa i różnorodności zabawek, chcielibyśmy znaleźć prezent niebanalny, którego dziecko nie rzuci w kąt i który będzie wspierać rozwój. Przyjrzyjmy się zabawkom i zastanówmy, które rozwój wspierają, a które go blokują. Rozważmy, jaki wpływ mają zabawki na rozwój dziecka i odpowiedzmy na pytanie, jakich zabawek nie kupować dziecku.
Zabawki mogą rozwijać dziecko:
- ruchowo, gdy pozwalają się mu poruszać i to w taki sposób, aby wspierać kluczowe umiejętności,
- manualnie, gdy zachęcają do ćwiczenia sprawności ręki,
- intelektualnie, gdy wspierają zainteresowanie światem zewnętrznym, pomnażają wiedzę lub usprawniają umiejętność czytania lub liczenia,
- emocjonalnie, gdy wspierają więzi z rówieśnikami lub rodziną,
- kreatywnie, gdy umożliwiają wymyślanie własnych rozwiązań, historii, układów.
Na początek wymieńmy zabawki, które nazywają się edukacyjnymi, a blokują rozwój dziecka. W kolejnym wpisie omówimy przykłady zabawek, które rozwój wspierają.
Jakich zabawek nie kupować dziecku?
1. Gadżety dla świętego spokoju
Tablety, telefony dotykowe, gry komputerowe i tym podobne są często wymarzonym prezentem. Nie tylko dziecko jest uszczęśliwione. Rodzic cieszy się “świętym spokojem”, gdyż dziecko jest przez długi czas skupione na swojej grze. Możemy rano dłużej pospać, albo w spokoju robić zakupy. Łatwiejsza będzie podróż samochodem czy samolotem. Oddzielmy jednak wygodę rodzica od potrzeb rozwojowych dziecka.
Dziecku najbardziej do rozwoju potrzebny jest ruch. Dzięki ruchowi ciała, nastąpić może rozwój neurologiczny. Ruszając się, dziecko ma szansę rozwijać się manualnie, gdyż doświadczając świata, znajduje wiele interesujących obiektów, które warto badać i zbierać. Im więcej takich doświadczeń, tym więcej okazji do rozwoju intelektualnego.
Podczas gry na tablecie, komputerze czy telefonie, a także podczas oglądania telewizji, mózg doznaje wrażeń, jakby ciało się intensywnie poruszało, ale nic takiego się nie dzieje. Dziecko nie rusza ciałem, nie ćwiczy równowagi, nie podnosi małych obiektów, nie bada ich właściwości. Jego możliwości zdobywania wiedzy są ograniczone, nawet jeśli bawi się quizem edukacyjnym.
Zabawki elektroniczne odcinają od życia społecznego rodziny i zamykają dziecko w nierealnym świecie. Ograniczają rozwój mowy i rozwój społeczny.
2. Zabawki dla bezpieczeństwa – niedostosowane do rozwoju
Plastikowe zabawki zręcznościowe dostępne są już dla noworodków. Niestety wszystkie otrzymują kategorię wiekową tylko ze względu na bezpieczeństwo, a nie umiejętności dziecka.
Dla przykładu omówmy sorter dla malucha. Może to być sześcian, kula albo inne pudełko, które ma wiele otworów w różnym kształcie: okrągły, trójkątny, kwadratowy, w kształcie gwiazdy i tak dalej. Dziecko ma kilka klocków, które musi dopasować do otworów, aby je tak włożyć.
Zabawka ta jest polecana dla dzieci od 6. miesiąca życia. Jest dla tych dzieci bezpieczna, gdyż klocków, ani pudełka nie da się włożyć do ucha czy nosa. Nie można się też nim zakrztusić. Ale dla półrocznego dziecka zabawka ta jest nieprzydatna. Dziecko powinno w tym wielu kształcić chwyt pęsetkowy i przeciwstawianie kciuka względem pozostałych palców (trzeci poziom funkcjonalny mózgu). Tymczasem zabawka ta rozwija współpracę między rękami, co jest umiejętnością charakterystyczną dla dzieci trzyletnich (piąty poziom funkcjonalny mózgu). Z tego powodu sorter powinniśmy podarować dziecku w wieku 1,5-2 lata, a nie niemowlęciu. Jednak dla dziecka blisko 2-letniego taka zabawka będzie nudna.
3. Zabawki zmieniające ścieżkę rozwoju
Dla starszych dzieci znajdziemy zabawki, których stosowanie negatywnie wpłynie na rozwój mózgu. Zanim podam przykład takiej zabawki, chciałabym wyjaśnić zagadnienie lateralizacji. Do wieku 6 lat mózg dziecka ma prawo wybrać dominującą rękę, dominującą nogę, a także oko i ucho. Druga ręka będzie pomocnikiem ręki dominującej. podobnie będzie z nogą, okiem i uchem.
Wyboru powinien dokonać mózg, a nie rodzice dziecka. Dlatego do 6 roku życia musimy dawać dziecku jak najwięcej okazji do użycia rąk. Dzięki wielu okazjom do użycia rąk, mózg dokonuje wyboru. Niestety zanim to się stanie rodzice nakłaniają dziecko do aktywności, które zmuszają jedną rękę lub nogę do przejęcia funkcji wiodącej. Tak dzieje się, kiedy trzy- lub czterolatek dostaje hulajnogę.
Jadąc na hulajnodze trzeba odpychać się jedna nogą, podczas gdy druga pomaga utrzymać równowagę. Każda noga ma przypisaną rolę. Na hulajnodze nie stwarza się możliwości wyboru, a raczej się go narzuca, a następnie ćwiczy sprawność każdej kończyny w dany, z góry określony sposób. Na hulajnodze narzuca się dziecku i jego mózgowi, która noga ma być wiodąca, a która asystująca.
Jeśli dokonamy innego wyboru niż mózg chciałaby dokonać, możemy doprowadzić do skrzyżowanej lateralizacji, która może zaowocować dysleksją.
4. Zabawki wywołujące problemy neurologiczne i objawy uszkodzenia mózgu
Jumper nazywany także skoczkiem, to popularna zabawka dla najmłodszych. Umieszczamy dziecko w materiałowym siedzisku, a ono skacze w górę i spada w dół dzięki sprężynie, na której zawieszone jest siedzisko. Aby tak się stało, dziecko musi odepchnąć się od podłoża nogami.
Trudno określić dla jakiego wieku producenci opracowali tę zabawkę. Mogą ją używać zarówno dzieci roczne, jak i noworodki. Najczęściej korzystają z tego dzieci, które jeszcze nie potrafią chodzić, ale powinny się nauczyć – w przyszłości. Jumper stanowi dużą przeszkodę.
Aby podskoczyć, dziecko musi odepchnąć się od podłogi. W tym celu musi napiąć wszystkie mięśnie swojego ciała. Następnie odpręża się i szybuje do góry, aby po chwili opaść. Wtedy czuje pod stopami podłogę, i ponownie musi się napiąć, aby się odbić.
Tymczasem pełzanie, raczkowanie i chodzenie nie odbywają się dzięki napięciu wszystkich mięśni całego ciała. Mięśnie muszą “odpalać” w odpowiedniej kolejności, czego jumper nie uczy. Napięcie całego ciała jest natomiast objawem uszkodzenia mózgu i stanowi poważną przeszkodę w nauce pełzania, raczkowania i chodzenia.
5. Zabawki edukacyjne
Kiedy wpisałam w wyszukiwarkę hasło “zabawki edukacyjne” nie znalazłam żadnej zabawki, której potrzebowałoby dziecko do rozwoju. Znalazłam natomiast wiele kolorowych plastikowych zabawek, które kupują rodzice z nadzieją na 5 minut spokoju. Tyle mogę wam obiecać – 5 minut spokoju, ale nic więcej. Na pewno nie możemy liczyć na rozwój.
6. Zabawki z literkami
Zabawki z literkami pomagają nauczyć liter w dwa tygodnie, ale wprowadzają tak wiele zamieszania, że nauka czytania od tej pory będzie tylko trudniejsza. Jeśli jesteś zainteresowany tym tematem, zajrzyj na stronę poświęconą nauce czytania, aby poznać 35 powszechne błędy, które popełniamy we wczesnej nauce czytania.
7. Zabawki dla niemowląt
Maty edukacyjne dla noworodków utrudniają naukę pełzania, co skutkuje nieprawidłowym rozwojem dwóch z siedmiu poziomów funkcjonalnych mózgu. Takich blokerów rozwoju możemy naliczyć kilkadziesiąt. Jest to tematem szkolenia “Pierwsze 18 miesięcy życia”. Niestety wszyscy ich nieświadomie używamy.
6. Grające zabawki
Małe pianinka są za małe, oferują zbyt mało dźwięków i są nudne. Zaspokoją ciekawość dziecka na kilka minut. Tymczasem każde dziecko ma słuch absolutny, który nierozwijany zanika. jeśli chcesz wiedzieć, jak bawić się z dzieckiem, aby rozwinąć słuch absolutny, zdolności językowe i inteligencję, skorzystaj ze szkolenia online dla rodziców Mnożenie inteligencji.
7. Zabawki zręcznościowe
Zabawki zręcznościowe wydają się być korzystne dla rozwoju. Są to dla przykładu labirynty. Poruszając drewnianym pudełkiem, przemieszczamy kuleczkę, która ma dotrzeć do celu. Jeśli zabawka jest za łatwa, wtedy jest nudna. Jeśli jest za trudna, dziecko się zniechęca. Nawet jeśli wpasujemy się w idealny poziom trudności, dziecko nudzi się taką zabawką już po kilku grach.
8. Łamigłówki umysłowe
Podobnie dzieje się z łamigłówkami. Ich ułożenie jest na początku trudne. O ile dziecko nie zniechęci się, to po kilku ułożeniach uczy się układu na pamięć i przestaje się bawić. Łamigłówki takie są często przeznaczone dla osób dorosłych, a nie dla dzieci, choć nie znam dorosłego, który by się nimi bawił.
9. Słodycze
Słodycze trudno nazwać zabawką, ale są bardzo częstym prezentem, którym obdarowuje dziecko bliska rodzina. Robią to w szczególności osoby, które uważają, że spędzają z dzieckiem za mało czasu. Chcą w ten sposób wkraść się do serca dziecka jakby “tylnymi drzwiami”. Pragną bliskości z dzieckiem, ale zamiast budować relację poprzez spędzanie czasu z dzieckiem, chcą szybko wywołać radość. Pragną, aby dziecko kojarzyło z ich osobą szczęście i pragnęło ich widoku.
Słodycze zaburzają metabolizm, psują zęby, a także zawierają substancje chemiczne, które są szkodliwe dla zdrowia i rozwoju neurologicznego. Dodatkowo dają dziecku bardzo dużo energii, którą trzeba spalić. Dlatego dziecko jest nadmiernie pobudzone.
10. Maskotki
Wydaje się, że maskotka jest wspaniałym pomysłem na prezent. Kojarzy się nam z przytulaniem i opieką. Tymczasem nie każda zabawka wywołuje u dziecka takie uczucia. Każdy z nas inaczej reaguje na daną maskotkę. Zatem maskotkę można byłoby kupić dopiero po spacerze z dzieckiem w sklepie z zabawkami.
Jednak w maskotkach kryje się inny problem: kurz, roztocza, alergeny. Kiedy poobserwujemy maskotki w sklepach, zrozumiemy, że nie są one hermetycznie zapakowane i nie nadają się do przytulania do buzi, do brania do łóżka i do wtulania noska i ust.
11. plastikowe zabawki
Plastik jest odpowiedzialny za wiele schorzeń, w tym problemy z tarczycą, chorobę Hashimoto, zaburzenia oddychania, problemy trawienne, problemy skórne i wiele innych. Tymczasem niemal każda zabawka wykonana jest z plastiku.
Plastik ten ściera się w wyniku kontaktu z innymi przedmiotami. W domowym kurzu jest pełno drobin plastiku, które dziecko wdycha. Nawet wspomniane wyżej misie wykonane są z plastikowych włókien.
Lepsze byłyby przedmioty wykonane z drewna, papieru i bawełny.
Jeśli ten artykuł dostarczył Ci nowych informacji, poinformuj rodzinę i swoich znajomych.
Zabawki a rozwój dziecka
Co jest ważne dla rozwoju dziecka?
Jeśli dobro dziecko jest dla ciebie wartością i chcesz wiedzieć, co jest ważne dla rozwoju dziecka, przeczytaj więcej o zdolnościach małego dziecka, jak również wyzwaniach i trudnościach. Dowiedź się, jak prawidłowo wspierać rozwój dziecka.
Wpływ zabawek na rozwój dziecka
Im dziecko jest młodsze, tym znalezienie zabawki wspierającej rozwój jest trudniejsze. Dlatego na szkoleniach pokazuję rodzicom, czego potrzebuje dziecko do rozwoju i jak je wychowywać, aby ułatwić mu osiągnięcie kluczowych umiejętności. Sprawdź ofertę naszych szkoleń dla rodziców. Zrób prezent sobie lub bliskiej osobie. Zainwestuj w rozwój dziecka, kupując szkolenie online dla rodziców.
Ile zabawek potrzebuje dziecko?
Regularnie prowadząc szkolenia dla rodziców, tak często słyszę, jak rodzice narzekają, że dzieci są marudne. Nie cieszą ich zabawki. Ciągle się nudzą, podczas kiedy rodzice potrafili bawić się w dzieciństwie patykiem i kamieniami. Wiemy, że zasypując dzieci zabawkami, nie nauczymy ich kreatywności. Kreatywność i wyobraźnia lepiej rozwijają się w “braku i niedomiarze” niż w “nadmiarze”.
Mimo to kupujemy dziecku nie jedną, ale kilka zabawek z okazji Świąt Bożego Narodzenia, urodzin czy imienin. Jakbyśmy bali się, że jedna się dziecku nie spodoba i na wszelki wypadek kupujemy drugą, trzecią i kolejną.
Zatem jeszcze raz zastanówmy się, ile zabawek potrzebuje dziecko.
Proponowane produkty
Gry i zabawy matematyczne dla dzieci
Program komputerowy "Cudowne czytanie"
Program komputerowy "Cudowna matematyka"
Czytanie dla rozwoju. Wczesnodziecięca nauka czytania metodą Cudowne Dziecko